Τι είναι η κολονοσκόπηση
Η κολονοσκόπηση είναι η διαγνωστική εξέταση, κατά την οποία ελέγχεται μέσω ενδοσκοπίου το εσωτερικό τοίχωμα του παχέος εντέρου (βλεννογόνος του εντέρου). Η εξέταση αποτελεί το χρησιμότερο εργαλείο για τη διάγνωση του καρκίνου του παχέος εντέρου σε πρώιμο στάδιο και των πολυπόδων εντέρου, για αυτό και πρέπει να πραγματοποιείται προληπτικά μετά την ηλικία των 45 με 50 ετών. Ο καρκίνος του παχέος εντέρου αποτελεί μία από τις πιο συχνές μορφές καρκίνου στον άνθρωπο και στις περισσότερες περιπτώσεις διαγιγνώσκεται όταν πλέον βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο, με αποτέλεσμα οι θεραπευτικές επιλογές να είναι πιο περιορισμένες. Το γεγονός αυτό, υπογραμμίζει τη σημασία της τακτικής προληπτικής κολονοσκόπησης, ώστε τυχόν καρκινικές αλλοιώσεις να ανιχνευθούν έγκαιρα και να επέλθει ακόμη και ίαση.
Επιπλέον, κατά την κολονοσκόπηση μπορεί να πραγματοποιηθεί αφαίρεση πολυπόδων αλλά και να ληφθούν βιοψίες, ώστε να διενεργηθεί ιστολογική εξέταση.
Γιατί να κάνω κολονοσκόπηση
Ο γαστρεντερολόγος θα συστήσει τη διενέργεια προληπτικής κολονοσκόπησης, εάν είστε άνω των 45-50 ετών για τη διερεύνηση ύπαρξης καρκινικών αλλοιώσεων ή παρουσία πολυπόδων και αφαίρεσή τους. Σε ορισμένες περιπτώσεις, κατά τις οποίες υφίσταται οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του παχέος εντέρου ή συνυπάρχουν άλλες παθήσεις, ο ιατρός μπορεί να ζητήσει τη διενέργεια της εξέτασης σε μικρότερη ηλικία.
Η κολονοσκόπηση επίσης μπορεί να φανεί χρήσιμη κατά τη διερεύνηση των αιτιών άλλων συμπτωμάτων, όπως χρόνια διάρροια, χρόνια δυσκοιλιότητα, αιμορραγία και άλλα εντερικά προβλήματα.
Γενικά, οι ενδείξεις για τη διενέργεια της εξέτασης, είτε διαγνωστικά είτε θεραπευτικά είναι οι εξής:
- Ηλικία άνω των 45-50 ετών (προληπτικά)
- Οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του παχέος εντέρου
- Ανεξήγητη αιμορραγία από τον πρωκτό και πόνος στην περιοχή
- Χρόνια διάρροια ή δυσκοιλιότητα
- Αίμα στα κόπρανα
- Αλλαγές στις συνήθειες της κένωσης
- Άλλες συνυπάρχουσες παθήσεις (προηγούμενη ανίχνευση πολυπόδων, ελκώδης κολίτιδα κ.α.)
- Ευρήματα από άλλες εξετάσεις ή αναιμία (απεικονιστικές, αιματολογικές)
Πώς γίνεται η κολονοσκόπηση – Προετοιμασία
Η κολονοσκόπηση διενεργείται μόνο από τον ειδικό γαστρεντερολόγο, ο οποίος θα δώσει όλες τις απαραίτητες οδηγίες για την ορθή προετοιμασία.
Στο πλαίσιο της προετοιμασίας, είναι πολύ σημαντικός ο προσεκτικός καθαρισμός του εντέρου για τη σωστή και αποτελεσματική εξέταση του βλεννογόνου. Εξίσου σημαντικό είναι το να ακολουθήσει ο ασθενής τις οδηγίες του γαστρεντερολόγου για την ορθή προετοιμασία, ώστε η εξέταση να διενεργηθεί ομαλά και να εξαχθούν αξιόπιστα συμπεράσματα. Ο γαστρεντερολόγος θα συστήσει κάποιο ειδικό καθαρτικό σκεύασμα, το οποίο θα προκαλέσει διάρροια, ώστε να απομακρυνθούν τυχόν κόπρανα από το έντερο.
Ο ασθενής θα πρέπει να ακολουθήσει μετριοπαθή διατροφή μερικές ημέρες πριν την εξέταση και καλό είναι να αποφευχθούν τα όσπρια, φρούτα, λαχανικά, οι ξηροί καρποί, προϊόντα ολικής αλέσεως και γαλακτοκομικά (γάλα, τυρί, γιαούρτι). Την ημέρα πριν την εξέταση, η δίαιτα μπορεί να περιλαμβάνει καφέ ή τσάι, φιδέ με ζωμό από κοτόπουλο ή μοσχάρι χωρίς το κρέας ή κίτρινο ζελέ. Η λήψη υγρών θα πρέπει να σταματήσει περίπου 4 ώρες πριν.
Η κολονοσκόπηση μπορεί να γίνει είτε με μέθη (προποφόλη), είτε με ολική αναισθησία αναλόγως την περίπτωση και συνήθως πραγματοποιείται υπό την παρουσία αναισθησιολόγου. Ο γαστρεντερολόγος εισάγει από τον πρωκτό έναν λεπτό, εύκαμπτο σωλήνα (ενδοσκόπιο), ο οποίος διαθέτει μία κάμερα στο άκρο του, μέσω της οποίας αναμεταδίδεται η εικόνα σε οθόνη. Το ενδοσκόπιο προωθείται στο παχύ έντερο, εξετάζοντας το εσωτερικό του (βλεννογόνος). Στην περίπτωση που ανιχνευθούν αλλοιώσεις, μπορεί να ληφθεί βιοψία για ιστολογική εξέταση. Είναι επίσης δυνατό να αφαιρεθούν πολύποδες που ενδεχομένως ανιχνεύονται στο παχύ έντερο. Επιπλέον, χορηγείται αέρας – διοξείδιο του άνθρακα μέσω του ενδοσκοπίου για την πλήρη έκπτυξη των τοιχωμάτων του εντέρου.
Η εξέταση μπορεί να διαρκέσει έως και μία ώρα, ανάλογα την περίπτωση. Με το πέρας της εξέτασης, το ενδοσκόπιο αφαιρείται και σταδιακά ο ασθενής αφυπνίζεται. Η εξέταση είναι ανώδυνη και δεν δημιουργεί καμία ενόχληση στον ασθενή. Ο γαστρεντερολόγος θα δώσει οδηγίες για τις επόμενες ώρες μετά την εξέταση και θα εξηγήσει τα ευρήματα που εντοπίστηκαν. Σε περίπτωση που λήφθηκε βιοψία, τα αποτελέσματα θα είναι διαθέσιμα κατά κανόνα μετά από μερικές μέρες από το παθολογοανατομικό εργαστήριο. Ανάλογα με το αποτέλεσμα της ιστολογικής εξέτασης θα καθοριστεί και η θεραπευτική προσέγγιση.
Ποιες είναι οι πιθανές επιπλοκές
Η κολονοσκόπηση είναι μία ανώδυνη και ασφαλής εξέταση, όταν πραγματοποιείται από εξειδικευμένο γαστρεντερολόγο με τον κατάλληλο εξοπλισμό. Σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να αναφερθεί πόνος στην περιοχή ή στην κοιλία, αέρια, φούσκωμα ή διάτρηση του εντέρου. Επιπλέον, σε περίπτωση αφαίρεσης πολυπόδων μπορεί να σημειωθεί απώλεια αίματος από το ορθό. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να ενημερώσετε τον ιατρό σας για τυχόν επιπλοκή.
Κόστος
Το κόστος της εξέτασης είναι προσιτό. Ο ιατρός σας και το προσωπικό του ιατρείου θα σας ενημερώσουν αναλυτικά για αυτό και θα λύσουν κάθε απορία που μπορεί να προκύψει.