Η αιμορροϊδική νόσος (ή απλά «αιμορροΐδες») συγκαταλέγεται μεταξύ των πιο κοινών παθήσεων, που παρατηρούνται στον άνθρωπο, κυρίως στον δυτικό κόσμο. Πρόκειται για μία κατάσταση, η οποία μπορεί να επιδράσει καταλυτικά στην καθημερινότητα του ασθενούς παρεμποδίζοντας τη διεκπεραίωση απλών δραστηριοτήτων.
Τι είναι οι αιμορροΐδες
Οι αιμορροΐδες βρίσκονται φυσιολογικά από τη γέννηση στην περιοχή του πρωκτού και συνιστούν το αγγειακό πλέγμα, το οποίο αιματώνει τον πρωκτικό σωλήνα. Διακρίνονται σε εσωτερικές (εντοπίζονται στο κατώτερο μέρος του ορθού) και εξωτερικές (εντοπίζονται κάτω από το δέρμα γύρω από τον πρωκτό). Η αιμορροϊδική νόσος συνίσταται στη διόγκωση και το οίδημα των αιμορροΐδων με αποτέλεσμα την εμφάνιση μίας σειράς, συνήθως έντονα ενοχλητικών, συμπτωμάτων.
Κατά προσέγγιση ένας στους τρεις ενήλικες θα εμφανίσει κάποια στιγμή στη ζωή του αιμορροϊδοπάθεια. Ο σύγχρονος τρόπος ζωής, που περιλαμβάνει τη διατροφή πτωχή σε φυτικές ίνες, το στρες, την έλλειψη άσκησης, την καθιστική συμπεριφορά, αλλά και η παρατεταμένη ορθοστασία, η εγκυμοσύνη και η δυσκοιλιότητα συνιστούν τους κυριότερους παράγοντες εμφάνισης της νόσου.
Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο
Οι αιμορροΐδες εμφανίζονται με παρόμοια συχνότητα σε άνδρες και γυναίκες. Ωστόσο, οι γυναίκες αντιμετωπίζουν υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης, κατά τη διάρκεια καταστάσεων που συνοδεύονται από αυξημένη ενδοκοιλιακή πίεση και δυσκοιλιότητα, όπως είναι η εγκυμοσύνη ή ο τοκετός.
Ποια είναι τα βασικά συμπτώματα
Οι εσωτερικές και εξωτερικές αιμορροΐδες παρουσιάζονται με τα εξής συμπτώματα:
- Αιμορραγία στις κενώσεις
- Κνησμός ή ερεθισμός στην περιοχή του πρωκτού
- Πόνος στην περιοχή του πρωκτού
- Βλέννα
- Διόγκωση και οίδημα της περιοχής
Τα συμπτώματα εμφανίζονται περιοδικά ή παραμένουν για κάποιο χρονικό διάστημα και σε γενικές γραμμές χαρακτηρίζονται από εξάρσεις και υφέσεις, ενώ μπορεί να διαφέρουν από ασθενή σε ασθενή.
Ποιες είναι οι 4 φάσεις
Οι αιμορροΐδες ταξινομούνται σε 4 βαθμούς:
1ου βαθμού: Υπάρχει μέτρια διόγκωση στο εσωτερικό του πρωκτικού σωλήνα, χωρίς πρόπτωση.
2ου βαθμού: Διογκώσεις που βγαίνουν έξω από τον πρωκτό κατά την διάρκεια της κένωσης, οι οποίες όμως επανέρχονται/ανατάσσονται αυτόματα χωρίς χειρισμό.
3ου βαθμού: Διογκώσεις που βγαίνουν έξω από τον πρωκτό κατά την κένωση και απαιτείται χειρισμός για να αναταχθούν/επιστρέψουν στο εσωτερικό του εντέρου.
4ου βαθμού: Μόνιμη πρόπτωση έξω από τον πρωκτό.
Η θεραπεία διαφέρει ανάλογα με τον βαθμό της αιμορροϊδοπάθειας και του επιπέδου ενόχλησης του ασθενούς από τα συμπτώματα που συνοδεύουν τη νόσο.
Ποιες είναι οι επιπλοκές
Η αιμορροϊδοπάθεια σπάνια προκαλεί επικίνδυνες επιπλοκές στον ασθενή. Στις περισσότερες περιπτώσεις τα συμπτώματα είναι απλώς ενοχλητικά, ίσως και επώδυνα. Η πιο σοβαρή επιπλοκή που μπορεί να προκύψει είναι η θρόμβωση της φλέβας, δηλαδή η πήξη και η συσσώρευση αίματος στην περιοχή. Σε αυτήν την περίπτωση, ο ιατρός ίσως χρειαστεί να παρέμβει επεμβατικά για την ανακούφιση του ασθενούς. Επίσης, στην περίπτωση που υπάρχει έντονη αιμορραγία, μπορεί να προκληθεί αναιμία, ειδικότερα σε ασθενείς που λαμβάνουν αντιπηκτική ή αντιαιμοπεταλιακή αγωγή.
Πώς γίνεται η διάγνωση
Η διάγνωση της αιμορροϊδοπάθειας πραγματοποιείται με κλινικό έλεγχο της περιοχής από τον ειδικό γαστρεντερολόγο και λήψη του ιστορικού. Οι εξωτερικές αιμορροΐδες τις περισσότερες φορές είναι εμφανείς. Ο ιατρός μπορεί να χρειαστεί να προχωρήσει σε ορθοσκόπηση, εξέταση η οποία μπορεί να πραγματοποιηθεί στο ιατρείο και σκοπό έχει τον έλεγχο πιθανών ανωμαλιών στον πρωκτικό σωλήνα. Προσοχή θα πρέπει να δίνεται σε ασθενείς άνω των 50 ετών με έντονα συμπτώματα αιμορραγίας.
Θεραπεία
Στις περισσότερες περιπτώσεις η ανακούφιση των συμπτωμάτων των αιμορροΐδων προκύπτει από συντηρητικές μεθόδους. Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις, ενδέχεται να χρειαστεί χειρουργική παρέμβαση.
Η συντηρητική θεραπεία περιλαμβάνει:
- Αλλαγές στη διατροφική συμπεριφορά περιλαμβάνοντας τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες.
- Αύξηση της κατανάλωσης νερού.
- Αύξηση της σωματικής δραστηριότητας και άσκησης.
- Μείωση του χρόνου παραμονής στην τουαλέτα κατά την κένωση.
- Συντηρητικές επεμβατικές θεραπείες, όπως η απολίνωση με λαστιχάκι (rubber band ligation).
Στην περίπτωση που οι συντηρητικές μέθοδοι δεν οδηγήσουν σε ανακούφιση από τα συμπτώματα και όταν η πρόπτωση είναι σημαντική, ο ιατρός θα αποφασίσει σχετικά με την επεμβατική θεραπεία που είναι απαραίτητη, λαμβάνοντας υπόψιν τον βαθμό της αιμορροϊδοπάθειας και το επίπεδο σοβαρότητας των συμπτωμάτων (αιμορραγία).
Πότε πρέπει να επισκεφθώ τον γαστρεντερολόγο
Σε κάθε περίπτωση απώλειας αίματος από το ορθό θα πρέπει να μιλήσετε με τον γαστρεντερολόγο, καθώς υπάρχουν και άλλες καταστάσεις που μπορούν να οδηγήσουν στο ίδιο σύμπτωμα. Όταν τα συμπτώματα είναι ενοχλητικά και επώδυνα και παρεμποδίζουν την ομαλή διεκπεραίωση καθημερινών δραστηριοτήτων, ειδικά όταν συνυπάρχει σοβαρή αιμορραγία, ο ασθενής θα πρέπει να απευθυνθεί σε ειδικό γαστρεντερολόγο για την διερεύνηση μεθόδων ανακούφισης.
Ποια μέτρα πρόληψης υπάρχουν
Προκειμένου να προληφθεί η αιμορροϊδοπάθεια και να αποφευχθεί η περαιτέρω επιβάρυνση των συμπτωμάτων, υπάρχουν μια σειρά από μέτρα που μπορούν να εφαρμοστούν:
- Η βελτίωση των συνηθειών κένωσης με την ελάττωση του χρόνου παραμονής στην τουαλέτα αποτελεί σημαντικό παράγοντα μείωσης του κινδύνου.
- Ο εμπλουτισμός της διατροφής με φυτικές ίνες.
- Η αύξηση της πρόσληψης νερού και η άσκηση μπορούν όχι μόνο να προλάβουν τα συμπτώματα της αιμορροϊδοπάθειας, αλλά και να ανακουφίσουν κατά την περίοδο εξάρσεων της νόσου.