Τα κονδυλώματα αποτελούν δερματικά εξογκώματα, τα οποία εμφανίζονται στα χέρια, στα πόδια, στο πέος, τον κόλπο, την περιοχή του πρωκτού και στα γόνατα. Η παρουσία τους οφείλεται στην λοίμωξη από τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV). Πρόκειται για σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα, δηλαδή ο ιός μεταδίδεται κατά τη σεξουαλική επαφή με ένα μολυσμένο άτομο. Ωστόσο, δεν είναι απαραίτητο πως κάθε άτομο που μολύνεται με τον ιό θα εμφανίσει κονδυλώματα.
Υπάρχουν περισσότεροι από 100 τύποι του HPV, του ιού που προκαλεί τα κονδυλώματα. Σχεδόν όλοι οι τύποι του HPV προκαλούν σχετικά ακίνδυνα κονδυλώματα, που εμφανίζονται στα χέρια ή τα πόδια. Ωστόσο, υπάρχουν μερικά στελέχη του ιού, που προκαλούν κονδυλώματα στα γεννητικά όργανα ή μέσα και γύρω από αυτά. Στις γυναίκες, αυτά τα κονδυλώματα μπορεί τελικά να οδηγήσουν σε καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, μια δυνητικά θανατηφόρα ασθένεια. Εάν κανείς θεωρεί πως έχει εκτεθεί στον ιό ή πως έχει κονδυλώματα, πρέπει να επισκεφθεί άμεσα τον ιατρό.
Τι προκαλεί τα κονδυλώματα
Όταν ο ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV) εισέρχεται σε μια σχισμή του δέρματος, προκαλεί μια δερματική λοίμωξη, η οποία με τη σειρά της σχηματίζει κονδυλώματα. Τα κονδυλώματα είναι πολύ μεταδοτικά. Ο ιός μπορεί να μεταδοθεί από άτομο σε άτομο ή από διαφορετικά μέρη του σώματος μέσω:
- Άμεσης επαφής με τα κονδυλώματα
- Μολυσμένες με τον ιό επιφάνειες
- Της σεξουαλικής επαφής (κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων)
- Ξυρίσματος
Το ανοσοποιητικό σύστημα κάθε ατόμου ανταποκρίνεται διαφορετικά στον HPV, επομένως δεν αναπτύσσουν κονδυλώματα όλοι όσοι έρχονται σε επαφή με τον ιό.
Στα άτομα που διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης κοινών κονδυλωμάτων περιλαμβάνονται:
- Τα παιδιά και οι νεαροί ενήλικες, επειδή ο οργανισμός τους μπορεί να μην έχει αναπτύξει ανοσία στον ιό
- Άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα, όπως άτομα με HIV/AIDS ή άτομα που έχουν υποβληθεί σε μεταμόσχευση οργάνων και έχουν εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα.
Συμπτώματα και διάγνωση
Τα κονδυλώματα δεν προκαλούν συμπτώματα. Μπορεί κανείς απλά να τα παρατηρήσει, καθώς μοιάζουν με μικρά ροζ – κόκκινα ή και γκρι εξογκώματα στις μολυσμένες περιοχές, και συχνά εμφανίζονται σε ομάδες των 3 ή 4.
Εάν κανείς έχει την υποψία ύπαρξης κονδυλωμάτων, τότε θα πρέπει να επισκεφθεί άμεσα τον ιατρό. Η διάγνωση τίθεται από την κλινική εικόνα των εξογκωμάτων και από εξετάσεις, κυρίως για τον αποκλεισμό άλλων παθήσεων, όπως χλαμύδια, γονόρροια ή σύφιλη. Μπορεί να χρειαστεί λήψη υλικού από τα κονδυλώματα, για την εργαστηριακή επιβεβαίωση της διάγνωσης.
Θεραπεία και αντιμετώπιση
Τα κονδυλώματα μπορούν να υποχωρήσουν μόνα τους, αφού το ανοσοποιητικό σύστημα καταπολεμήσει τον ιό. Επειδή όμως εξαπλώνονται ταχύτατα, η αναζήτηση θεραπείας θα πρέπει να πραγματοποιηθεί άμεσα. Οι πιθανές θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνουν:
- Κρυοθεραπεία με ειδική συσκευή
- Χειρουργική παρέμβαση, όταν τα κονδυλώματα είναι ευμεγέθη ή δεν ανταποκρίνονται σε άλλες θεραπευτικές προσεγγίσεις
- Θεραπεία με καυτηριασμό (λέιζερ)
- Τοπική χορήγηση χημικών ουσιών
Σε κάθε περίπτωση, η έγκαιρη προσέλευση στο ιατρείο είναι σημαντική για την εύρεση της καταλληλότερης θεραπευτικής προσέγγισης και της αντιμετώπισης των κονδυλωμάτων.
Οδηγούν τα κονδυλώματα σε καρκίνο;
Υπάρχουν περίπου 13 τύποι του ιού HPV, που μπορούν να οδηγήσουν σε καρκίνο του τραχήλου της μήτρας και 1 από αυτούς τους τύπους μπορεί επίσης να οδηγήσει σε καρκίνο του τραχήλου, του πρωκτού, του αιδοίου, του κόλπου και του πέους. Οι τύποι HPV που μπορούν να προκαλέσουν καρκίνο ονομάζονται HPV υψηλού κινδύνου. Άλλοι τύποι HPV μπορούν να προκαλέσουν κονδυλώματα, όπως τα κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων. Αυτοί οι τύποι ονομάζονται HPV χαμηλού κινδύνου και δεν οδηγούν σε καρκίνο.
Οι περισσότεροι άνθρωποι με HPV δεν γνωρίζουν ότι τον έχουν, επειδή συνήθως δεν υπάρχουν συμπτώματα.
Τις περισσότερες φορές, το ανοσοποιητικό σύστημα αντιμετωπίζει με φυσικό τρόπο μια λοίμωξη από τον HPV. Ωστόσο, μερικές φορές το ανοσοποιητικό σύστημα δεν μπορεί να καταπολεμήσει τον HPV υψηλού κινδύνου και η λοίμωξη παραμένει.
Όταν ο HPV υψηλού κινδύνου δεν υποχωρήσει, μπορεί να μολύνει τα κύτταρα του τραχήλου της μήτρας, του στόματος και του τραχήλου, του πρωκτού, του πέους, του αιδοίου ή του κόλπου. Οι λοιμώξεις από τον HPV μετατρέπουν τα φυσιολογικά κύτταρα σε προ καρκινικά. Εάν αυτά δεν αφαιρεθούν, τότε μπορεί να συνεχίσουν να αναπτύσσονται και οδηγήσουν σε καρκινογένεση.
Οι 2 πιο συνηθισμένοι τύποι καρκίνου που προκαλούνται από τον HPV είναι ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας και ο καρκίνος του στόματος. Άλλοι τύποι καρκίνου που σχετίζονται με τον HPV είναι πολύ λιγότερο συχνοί.
Πώς μπορώ να αποφύγω την μόλυνση από τον ιό και την εμφάνιση των κονδυλωμάτων;
Υπάρχουν ορισμένα μέτρα, για την μείωση της πιθανότητας μετάδοσης του ιού ή εξάπλωσης των κονδυλωμάτων που πρέπει να λαμβάνονται υπόψιν. Ωστόσο, δεν είναι εγγυημένη η προστασία από τον ιό, με την τήρησή τους. Τα βασικά μέτρα που πρέπει να γνωρίζει κανείς περιλαμβάνουν:
- Αποφυγή σεξουαλικής επαφής με μολυσμένο άτομο ή με άτομο που βρίσκεται σε θεραπεία αντιμετώπισης των κονδυλωμάτων
- Αποφυγή του διαμοιρασμού προσωπικών αντικειμένων, όπως ξυραφάκια, νυχοκόπτες, πετσέτες
- Εμβολιασμός κατά του HPV
- Χρήση προφυλακτικού κατά την σεξουαλική επαφή
Είναι πολύ σημαντικό να απευθυνθεί κανείς απευθείας στον ιατρό του, όταν υπάρχει η υποψία μόλυνσης από τον ιό και εμφάνισης κονδυλωμάτων. Όσο πιο έγκαιρα τεθεί η διάγνωση, τόσο περισσότερες είναι οι θεραπευτικές επιλογές, ενώ παράλληλα ελαττώνονται οι πιθανότητες μετάδοσης του ιού σε τρίτα άτομα.