Το εκκόλπωμα αποτελεί προσεκβολή υπό μορφή σάκου, που εντοπίζεται στον βλεννογόνο του εντέρου. Τα εκκολπώματα μπορούν να ποικίλουν σε μέγεθος (από μέγεθος μπιζελιού έως και μεγαλύτερα) και παρατηρούνται συνήθως στο κατώτερο μέρος του εντέρου (σιγμοειδές κόλον), ενώ όταν υπάρχουν περισσότερα από ένα αναφερόμαστε σε εκκολπωμάτωση της περιοχής.
Η εκκολπωμάτωση είναι πιο κοινή σε ηλικιωμένους, ωστόσο τα τελευταία χρόνια εμφανίζεται και σε άτομα νεότερης ηλικίας και στις περισσότερες περιπτώσεις δεν προκαλεί συμπτώματα.
Είναι αρκετά κοινή στον δυτικό κόσμο και εμφανίζεται στο 10% των ατόμων ηλικίας άνω των 40 ετών και στο 50% των ατόμων άνω των 60 ετών.
Η συχνότητα εμφάνισης αυξάνει με την ηλικία και μπορεί να επηρεάσει όλους τους ενήλικες άνω των 80 ετών.
Ποια είναι η διαφορά εκκολπωμάτωσης και εκκολπωματίτιδας;
Η εκκολπωμάτωση είναι η παρουσία των «σάκων» (εκκολπωμάτων) στο έντερο, τα οποία δεν προκαλούν συμπτώματα, και μπορεί να οδηγήσει σε εκκολπωματίτιδα.
Η εκκολπωματίτιδα είναι η φλεγμονή και μόλυνση ενός ή περισσότερων εκκολπωμάτων και ο ασθενής σε αυτήν την περίπτωση μπορεί να εμφανίσει κάποια συμπτώματα, όπως κοιλιακό άλγος, ναυτία ή πυρετό.
Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου
Οι πιθανότητες εμφάνισης εκκολπωμάτωσης αυξάνονται σημαντικά, υπό την παρουσία των εξής παραγόντων κινδύνου:
- Ηλικία άνω των 40 ετών
- Φύλο (οι άνδρες εμφανίζουν εκκολπώματα και εκκολπωματίτιδα με μεγαλύτερη συχνότητα)
- Διατροφή πτωχή σε φυτικές ίνες
- Διατροφή με υψηλή περιεκτικότητα σε κόκκινο κρέας
- Έλλειψη άσκησης και φυσικής δραστηριότητας
- Φαρμακευτική αγωγή, όπως ασπιρίνη, ιμπουπροφένη
- Κάπνισμα
Ποια είναι τα συμπτώματα
Η εκκολπωμάτωση στις περισσότερες περιπτώσεις δεν προκαλεί συμπτώματα. Ωστόσο, ορισμένοι ασθενείς αναφέρουν:
- Ήπιο πόνο και κράμπες στην περιοχή
- Φούσκωμα
- Δυσκοιλιότητα
- Ευαισθησία στην πάσχουσα περιοχή
Τα παραπάνω συμπτώματα μπορεί να είναι ενδεικτικά πολλών παθήσεων, όπως το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου, τη νόσο φλεγμονώδους εντέρου, το στομαχικό έλκος και αρκετά άλλα νοσήματα του πεπτικού και γαστρεντερικού συστήματος.
Πότε πρέπει να επισκεφθώ τον γαστρεντερολόγο
Όταν τα συμπτώματα είναι ενοχλητικά, ο ασθενής θα πρέπει να απευθυνθεί οπωσδήποτε σε ειδικό γαστρεντερολόγο, για τη διερεύνηση του προβλήματος. Ο γαστρεντερολόγος θα διερευνήσει τα συμπτώματα και θα επιβεβαιώσει τη διάγνωση.
Πώς γίνεται η διάγνωση
Θα πρέπει να διερευνηθεί το αίτιο που προκαλεί το πρόβλημα, καθώς τα συμπτώματα αυτά υπάρχουν και επί παρουσίας άλλων παθήσεων του πεπτικού και γαστρεντερικού συστήματος.
Αρχικά ο γαστρεντερολόγος θα λάβει λεπτομερές ιατρικό ιστορικό και θα προχωρήσει σε κλινική εξέταση με ψηλάφηση της κοιλίας. Ενδέχεται να χρειαστεί η διενέργεια εξετάσεων, όπως αιματολογικές και/ή εξέταση δείγματος κοπράνων και απεικονιστικός έλεγχος του εντέρου με αξονική τομογραφία.
Η κολονοσκόπηση και η σιγμοειδοσκόπηση αποτελούν τις διαγνωστικές εξετάσεις εκλογής για τη διερεύνηση της παρουσίας εκκολπωμάτων, το σημείο του εντέρου στο οποίο εντοπίζονται και άλλα σημεία, όπως κάποια στένωση ή επιπλοκές από προηγούμενη νόσο.
Θεραπεία
Στην περίπτωση που η εκκολπωμάτωση είναι ασυμπτωματική, πιθανόν η διατροφή με υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες (φρούτα, λαχανικά) και πιο περιορισμένη ποσότητα κόκκινου κρέατος να είναι αποτελεσματική. Ωστόσο, όταν η εκκολπωμάτωση έχει οδηγήσει σε φλεγμονή ή περιτονίτιδα, τότε θα χρειαστεί ειδική αγωγή, δίαιτα και σε σοβαρές περιπτώσεις νοσηλεία.