Το Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου (ή αλλιώς σπαστική κολίτιδα) αποτελεί μία καλοήθη λειτουργική διαταραχή του εντέρου, που δεν είναι απειλητική για την υγεία, παρεμβαίνει όμως σημαντικά στη ζωή του ατόμου.
Μπορεί να επηρεάσει την καθημερινότητα, την εργασία, τη σεξουαλική ζωή και τις κοινωνικές συναναστροφές και επηρεάζει το 10-15% των κατοίκων του Δυτικού κόσμου.
Μόνο ένας μικρός αριθμών ατόμων που πάσχουν από το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου αντιμετωπίζει σοβαρότερα συμπτώματα, καθώς στις περισσότερες περιπτώσεις η αλλαγή των διατροφικών συνηθειών και του τρόπου ζωής δρα κατευνάζοντας τα συμπτώματα.
Προς το παρόν δεν υπάρχει σαφής αιτιολογία για την εμφάνιση του συνδρόμου. Στις περισσότερες περιπτώσεις, το άγχος και το στρες αποτελούν τα σημαντικότερα στοιχεία που σχετίζονται με το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου, ενώ η διατροφή αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου για την επιδείνωση των συμπτωμάτων.
Ποια είναι τα συμπτώματα
Τα σημεία και συμπτώματα μπορεί να ποικίλουν και συνήθως έχουν μεγάλη διάρκεια ή χαρακτηρίζονται από εξάρσεις και υφέσεις. Τα πιο κοινά αποτελούν:
- Κοιλιακό άλγος, κράμπες ή φούσκωμα που σχετίζονται με την προσπάθεια για κένωση
- Αλλαγές στις συνήθειες και στη συχνότητα αφόδευσης
- Δυσκοιλιότητα ή διάρροια ή εναλλαγές μεταξύ τους
- Αέρια
- Πρήξιμο της κοιλίας
- Βλέννα στα κόπρανα
Διατροφή
Συχνά, μετά την κατανάλωση συγκεκριμένων τροφών, όπως σοκολάτα, γάλα ή αλκοόλ, τα συμπτώματα επιδεινώνονται με την εμφάνιση δυσκοιλιότητας ή διάρροιας. Επίσης, ορισμένα λαχανικά και φρούτα μπορούν να οδηγήσουν σε φούσκωμα και ενόχληση.
Οι πιο συνηθισμένες τροφές που επιδρούν επιδεινώνοντας τα συμπτώματα είναι:
- Λιπαρά τρόφιμα (λουκάνικα, μπέικον, τηγανητές πατάτες)
- Γαλακτοκομικά (γάλα, τυρί, παγωτό, γιαούρτι)
- Υποκατάστατα ζάχαρης/τεχνητά γλυκαντικά
- Αλκοόλ
- Καφές
- Αναψυκτικά
- Σοκολάτα
- Φασόλια
- Κρεμμύδια
- Σκόρδο
- Λαχανάκια Βρυξελλών
Η αλλαγή των διατροφικών συνηθειών μπορεί να έχει σημαντική επίδραση στην βελτίωση της κλινικής εικόνας του συνδρόμου και στην ανακούφιση από τις εξάρσεις των συμπτωμάτων. Η ισορροπημένη πρόσληψη φυτικών ινών μπορεί να συμβάλλει στην υγιή και ομαλή πέψη, ενώ η λήψη προβιοτικών σκευασμάτων έχει βρεθεί πως υποστηρίζει την υγεία του εντέρου, αποκαθιστώντας την ισορροπία της μικροβιακής χλωρίδας του. Επιπλέον, για μερικούς ασθενείς είναι ωφέλιμη η καταγραφή των γευμάτων, ώστε να εντοπιστούν εκείνες οι τροφές που οδηγούν σε επιδείνωση.
Οι αλλαγές αυτές μπορεί να συμβάλλουν σημαντικά στη διαχείριση των συμπτωμάτων. Ωστόσο, η κάθε περίπτωση ασθενούς είναι διαφορετική και δεν υφίσταται μία αποτελεσματική προσέγγιση που να εφαρμόζεται σε όλους. Επιπλέον, μερικές δοκιμές είναι απαραίτητες μέχρις ότου βρεθεί η χρυσή τομή ως προς τη διατροφή.
Πώς γίνεται η διάγνωση
Έως τώρα, δεν υπάρχει κάποια διαγνωστική εξέταση για το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου. Ο γαστρεντερολόγος θα λάβει το ιστορικό, θα καταγράψει τα συμπτώματα και θα προχωρήσει σε κλινική εξέταση. Ενδεχομένως να χρειαστούν αιματολογικές εξετάσεις ή εξετάσεις δείγματος κοπράνων, κυρίως για τον αποκλεισμό άλλων παθήσεων. Σε ασθενείς άνω των 45 ετών, θα γίνει σύσταση για διενέργεια κολονοσκόπησης.
Αντιμετώπιση
Δεν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη θεραπευτική προσέγγιση. Ο γαστρεντερολόγος μπορεί να συστήσει ειδική φαρμακευτική αγωγή και συμπληρώματα διατροφής. Η αλλαγή της διατροφικής συμπεριφοράς, η διακοπή του καπνίσματος και η διαχείριση του άγχους αποτελούν τους κυριότερους παράγοντες βελτίωσης του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου. Το σημαντικότερο σημείο για την ανακούφιση και τον έλεγχο των συμπτωμάτων είναι η εξατομικευμένη προσέγγιση από τον γαστρεντερολόγο και η «εκπαίδευση» του ασθενούς στη διαχείριση των συμπτωμάτων που βιώνει.